Nội Dung Bài Viết
Nội dung soạn bài Bài ca ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ trong phần nội dung soạn văn 11 được Đọc Tài Liệu biên soạn với mục tiêu giúp các em hiểu đúng thực chất và ý nghĩa của phong cách sống có bản lĩnh cá nhân của Nguyễn Công Trứ trong khuôn khổ xã hội phong kiến chuyên chế. Qua đó, bồi dưỡng cho các em ý thức trong việc hình thành nhân cách sống cao đẹp của con người.
Đầu tiên Đọc tài liệu sẽ cung ứng ngay cho những em những bài soạn văn Bài ca ngất ngưởng ngắn gọn nhất, hay nhất để những em tìm hiểu thêm ngay sau đây .
Soạn bài Bài ca ngất ngưởng
Soạn bài Bài ca ngất ngưởng Ngắn gọn nhất (siêu ngắn)
Câu 1 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Trong Bài ca ngất ngưởng, từ ” ngất ngưởng ” được sử dụng mấy lần ? Anh ( chị ) hãy xác định nghĩa của từ ” ngất ngưởng ” qua những văn cảnh sử dụng đó .
Trả lời
– Trong bài thơ từ ngất ngưởng được sử dụng bốn lần ( không tính nhan đề ) .- Ngất ngưởng : sự ngang tàng, sự phá cách. Tác giả bộc lộ sự ngất ngưởng là vì tác giả cho rằng mình hơn những kẻ quyền thế, quan cao chức trọng .- Ngất ngưởng cũng còn có nghĩa là sống theo ý thích mà không chăm sóc đến sự đàm tiếu của dư luận .Câu 2 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Dựa vào văn bản Bài ca ngất ngưởng, anh ( chị ) hãy lý giải vì sao Nguyễn Công Trứ biết rằng việc làm quan là gò bó, mất tự do ( vào lồng ) nhưng vẫn ra làm quan .
Trả lời
Nguyễn Công Trứ biết làm quan và mất tự do, như chim lồng cá chậu Thế nhưng ông vẫn ra làm quan vì ông ý niệm đó là nơi để biểu lộ kĩ năng, và được góp sức cho triều đình và để ông trọn đạo vua tôi .Câu 3 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Ở bài hát nói này, Nguyễn Công Trứ tự kể về mình. Vì sao ông cho mình là ngất ngưởng ? Ông nhìn nhận sự ngất ngưởng của mình như thế nào ?
Trả lời
Nguyễn Công Trứ tự kể về mình : sau khi cởi mũ, cáo quan ra khỏi đời sống gò bó chốn quan trường tất bật, Nguyễn Công Trứ có những hành vi khác thường, kỳ quặc, lập dị :- Cưỡi bò đi ngao du, đeo đạc ngựa vào cổ bò .- Đến chùa vẫn đeo kiếm cung bên người và mang theo hình bóng giai nhân “ một đôi dì ” .Câu 4 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Hãy chỉ ra những nét tự do của thể hát nói so với thơ Đường luật và cho biết ý nghĩa của đặc thù tự do đó .
Trả lời
Nhiều nhà thơ, nhà chính trị nổi tiếng có vẻ như đều gửi gắm tâm sự của mình nói :+ Thể loại hát nói nhanh gọn trở thành thể loại chiếm được vị trí duy nhất, trở thành một khuynh hướng văn học .+ Hát nói có những ưu điểm về sự phóng khoáng thích hợp với việc truyền tải ý niệm nhân sinh mới lạ của những tầng lớp nhà nho đương thời .Câu hỏi rèn luyện trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Theo anh ( chị ), so với Bài ca cảnh sắc Hương Sơn ( bài đọc thêm, trang 50 ), Bài ca ngất ngưởng có sự độc lạ gì về mặt từ ngữ ?
Trả lời
Sự độc lạ :+ Ngôn ngữ bài ca ngất ngưởng tương thích với nội dung, phong thái của Nguyễn Công Trứ trước nay là tự do, có chút ngạo nghễ .+ Ngôn ngữ bài ca cảnh sắc Hương Sơn nhẹ nhàng, thấm đẫm ý vị thiền, mê hồn cảnh sắc vạn vật thiên nhiên quốc gia .Nếu nội dung phần soạn ngắn gọn Bài ca ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ ở trên chưa phân phối được nhu yếu soạn bài của những em, thì nội dung phần soạn dưới sẽ giúp những em hoàn thành xong những câu vấn đáp tốt hơn nữa .Để xem thêm những cách trình diễn khác nhau, những em hoàn toàn có thể bấm vào từng câu để mày mò nhiều hơn nữa nhé .
Soạn bài Bài ca ngất ngưởng Chi tiết
Bài 1 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Trong Bài ca ngất ngưởng, từ ” ngất ngưởng ” được sử dụng mấy lần ? Anh ( chị ) hãy xác định nghĩa của từ ” ngất ngưởng ” qua những văn cảnh sử dụng đó .
Trả lời
– Đoạn đầu, tác giả kể một cách khái quát những chặng đường làm quan và cho biết ” Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng “. Có thể đoán, sự ngất ngưởng mà ông bộc lộ khi làm quan là bản lĩnh coi thường việc làm quan như bị trói buộc hay giam hãm trong lồng cũi. Sở dĩ phải làm quan vì đó là vị trí cần có để nhà nho triển khai nghĩa vụ và trách nhiệm với đời và do đó, kể cả khi làm quan, ông vẫn giữ lối sống tự do, không đồng ý ra luồn vào cúi .- Theo tác giả sở dĩ ông có thái độ sống ngất ngưởng là vì ông hơn người. Nói hơn người là hơn những kẻ có quyền thế, quan cao chức trọng nhưng Ruột gan không có, có gai chông. Trong bài ca ngất ngưởng từ ngất ngưởng được sử dụng ba lần .Trong khổ thứ nhất, tác giả tự cho rằng cái hơn người của ông là ở năng lực, là đa tài việc gì ông cũng làm được từ văn tới võ .Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởngTrong khổ thứ hai, tác giả cho rằng mình hơn người không chỉ có quyền chức cao sang mà còn hơn người là dám sẵn sàng chuẩn bị treo ấn từ quan, và sống ngang tàng cả khi chỉ là một người dân thường. Tuy nhiên, là một người đã từng ngang dọc trong trời đất, bằng sự thưởng thức của cuộc sống ông đã nhìn nhận ra tổng thể không hẳn là quan trọng vững chắc. Mặc dù ông không phủ định công tích của mình nhưng ông đã nhìn nó với cái nhìn có phần khinh bạc :Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng- Trong khổ thơ thứ ba, Nguyễn Công Trứ chứng minh và khẳng định cái hơn người của ông là dám thay đổi, thích nghi với thực trạng, từ một viên tướng “ tay kiếm cung ” oanh liệt, hoàn toàn có thể bỗng hiện lành như một kẻ tu hành, nhưng còn hơn người là dám đem theo cả gái hầu vào chốn chùa chiền .- Trong khổ thứ tư, tác giả cho rằng ông hơn người vì dám coi thường sự nghiệp phong phú, coi thường cả dư luận khen chê, thỏa thích đi dạo bất kể cái gì mình muốn, không vướng bận đến sự ràng buộc của thân phận .- Cuối cùng trong khổ cuối, ông tổng kết rằng : hoàn toàn có thể không phải là danh tướng thì cũng là danh nho nhưng dù ở vị thế nào thực trạng nào ông cũng hơn người ở chỗ trước sau đều toàn vẹn đạo vua tôi. Đó là cái phẩm chất cao quý không phải ai cũng giữ được. Ông hơn người ở điểm ấy cho nên vì thế ông sống ngông nghênh, ngất ngưởng .Trong triều ai ngất ngưởng như ông- Từ ” ngất ngưởng ” ở câu sau cuối là sự nhìn nhận của ông về con người mình một cách tổng lực. Ông khẳng định chắc chắn rằng hai điều quan trọng nhất với kẻ đàn ông là “ kinh bang tế thế ” và đạo nghĩa vua tôi. Điều đáng chú ý quan tâm là dù ở vị trí nào, ông cũng sống hết mình, cũng biết tìm cho mình những niềm vui sống, vẫn làm thế nào để đời sống có ý nghĩa nhất .Cuộc sống có ý nghĩa ở đây là được thảnh thơi thưởng ngoạn vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, thăm viếng chùa chiền. Nhưng dù có mê hồn vạn vật thiên nhiên kì thú, có gắn bó với cửa Phật từ bi thì ông cũng vẫn không quên nhu yếu tận hưởng, không từ bỏ những thú vị trong cuộc sống đời trần gian. Đó cũng là một thái độ ngất ngưởng, khiến Bụt cũng phải nực cười …- Nhưng dù có đam mê thị chiêm ngưỡng và thưởng thức, hay tận hưởng niềm hạnh phúc cá thể, theo ông, vẫn phải ở giữ được phẩm chất của con người, phẩm chất của kẻ sĩ, mà cao nhất là lòng trung thành với chủ với nhà vua, với triều đình. Phải dung hòa được cả bổn phận và quyền lợi và nghĩa vụ ship hàng và tận hưởng thì mới là kẻ dám ngất ngưởng nhất trên đời .=> Như vậy, ngất ngưởng có ý nghĩa tích cực vì biểu lộ bản lĩnh cá thể, nhất là bản lĩnh này lại được bộc lộ trong xã hội Nho giáo tôn vinh lễ nghĩa, thủ tiêu cá thể .Bài 2 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Dựa vào văn bản Bài ca ngất ngưởng, anh ( chị ) hãy lý giải vì sao Nguyễn Công Trứ biết rằng việc làm quan là gò bó, mất tự do ( vào lồng ) nhưng vẫn ra làm quan .
Trả lời
Nguyễn Công Trứ biết rõ làm quan là mất tự do. Ông coi chốn quan trường là cái lồng giam hãm con người ( Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng ). Thế nhưng ông vẫn ra làm quan vì ông ý niệm đó là nơi để bộc lộ năng lực và nhiệt huyết cho xã hội, cho triều đình, cho đạo vua tôi nên ông có quyền ngất ngưởng nhất trong triều. Với ông, công danh sự nghiệp là lẽ sống. Làm trai, theo ông là đứng trong trời đất nhưng “ phải có danh gì với núi sông ”. Qua đó hoàn toàn có thể thấy nhân cách nhà nho của Nguyễn Công Trứ là thứ không có gì phải bàn cãi nữa. Công danh với ông không chỉ là vinh mà còn là nợ, là nghĩa vụ và trách nhiệm. Ông tự nguyện “ lao vào “, tự nguyện đem tự do, tài hoa nhốt vào vòng trói buộc. Tóm lại, ngất ngưởng thực ra là một phong thái sống tôn trọng sự trung thực, tôn trọng đậm chất ngầu, không gật đầu sự khắc kỉ phục lễ, uốn mình theo lễ và danh của Nho giáo .Bài 3 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Ở bài hát nói này, Nguyễn Công Trứ tự kể về mình. Vì sao ông cho mình là ngất ngưởng ? Ông nhìn nhận sự ngất ngưởng của mình như thế nào ?
Trả lời
Thông thường, từ ngất ngưởng dùng để chỉ một sự vật ở tư thế nghiêng ngả, lắc lư, không vững đến mức chực ngã ( Từ điển tiếng Việt ). Những ý nghĩa đó không tương thích cho việc nhận thức thái độ sống của Nguyễn Công Trứ. Bài ca ngất ngưởng là một bản tự nhìn nhận, tự kể về cuộc sống mình của Nguyễn Công Trứ. Và đặc biệt quan trọng, cả cuộc sống, nhìn lại, ông đã tự nhìn nhận mình chỉ bằng một từ : ngất ngưởng !- Khi ông đang làm quan : Ông tự khen mình, tự nhìn nhận cao về năng lực, nhân cách và cả phong thái cá thể của mình trong thời hạn ở cương vị mà những con người thiếu bản lĩnh rất dễ bị tha hóa quyền cao chức trọng .- Sau khi cởi mũ, cáo quan ra khỏi đời sống gò bó chốn quan trường tất bật, Nguyễn Công Trứ có những hành vi kỳ quặc, lập dị đến ngất ngưởng .+ Ngay trong thực trạng vừa cởi mũ áo nghỉ quan, ông vẫn giữ cách sống cao ngạo, khinh bỉ. Điều đó biểu lộ qua hành vi :Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng+ Người ta cưỡi ngựa đi giao du thiên hạ thì ông cưỡi bò, lại còn đeo cho một cái đạc ngựa khiến cả chủ lẫn tớ đều ngất ngưởng .+ Đi thăm thú cảnh chùa mà vẫn đeo kiếm cung bên người và mang theo “ một đôi dì ”. Rõ ràng trong bộ dạng từ bi Nguyễn Công Trứ vẫn vương đầy nợ trần, vẫn đèo bòng đằng sau mấy bóng giai nhân .- Tổng kết cuộc sống mình, ông đã khẳng định chắc chắn về những việc lớn với một trang đàn ông : ” kinh bang tế thế ” và đạo nghĩa vua tôi. Do đó, ông buông một câu cứng ngắc :Trong triều ai ngất ngưởng như ông !=> Cốt cách của một khách tài tử, văn nhân chính là ở đó … Đó là lối sống phá cách của một con người thích làm những chuyện trái khoáy ngược đời để ngạo đời, bộc lộ thái độ và khát vọng sống tự do tự tại .+ Không bận tâm đến những lời khen chê, những chuyện được mất. Đó là một ý niệm sống, triết lý sống phóng khoáng tự do, thoát khỏi vòng danh lợi tầm thường. Coi sự được mất là lẽ thường tình, ông đã ra khỏi vòng danh lợi để sống thảnh thơi, tự do, tự tại để hưởng mọi lạc thú, cầm, kỳ, thi, tửu, giai nhân giữa cuộc sống trần gian một cách thoả thích .=> Giọng điệu tự thuật khẳng khái, đầy đậm cá tính đã cho thấy ông sòng phẳng, thẳng thắn và có ý thức về cách sống của mình. Nguyễn Công Trứ tự hào vì đã có một đời sống hoạt động giải trí tích cực trong xã hội. Ông cũng tự hào vì mình dám sống cho mình, bỏ lỡ sự gò bó của lễ và danh giáo – cái tôi của Nguyễn Công Trứ đúng là ” ngất ngưởng ” .Bài 4 trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Hãy chỉ ra những nét tự do của thể hát nói so với thơ Đường luật và cho biết ý nghĩa của đặc thù tự do đó .
Trả lời
Thể hát nói có những nét tự do, nhất là so với thể thơ Đường luật .- Bài hát nói có sự chuyển hoá linh động giữa những câu thơ dài ngắn khác nhau, thường là bảy chữ và tám chữ .- Về số câu, tuy thường thì trong một bài hát nói có 11 câu nhưng loại lệ khá nhiều ( bài này có 19 câu ) .- Câu kết của mỗi bài hát nói khi nào cũng là một câu sáu chữ, có vị trí rất là quan trọng, như một ” mã ” thể loại, có trách nhiệm khép lại lời ca, nhưng lại mở ra một khoảng trống mênh mang, đầy uẩn khúc, huyền bí .- Số chữ của mỗi câu cũng không theo lao lý cứng ngắc mà uyển chuyển. Câu dài hoàn toàn có thể đến 10 chữ, câu ngắn 6 chữ .- Về vần, cũng có sự linh động chứ không hạn vận. Có thể có những cặp đối xứng nhau nhưng bài hát nói không pháp luật ngặt nghèo về về đối .- Không có luật chính thức về bằng trắc lao lý ngặt nghèo như thơ Đường luật .- Hát nói là một thể loại hỗn hợp, dùng để diễn xướng, gắn với âm nhạc. Nó gồm cả thơ, cả nhạc, và cả nói, tương thích cho việc diễn đạt tâm trạng của những nghệ sĩ tài hoa, tài tử, ngông nghênh, phá phách thời kì này .- Hát nói có hại dạng, dạng chính cách, loại đủ khổ ( ba khổ, mười một câu ) và dạng biến cách, loại thiếu khổ ( hai khổ, bảy câu ) và dôi khổ ( bốn đến sáu khổ, mười lăm hai mươi ba câu )=> Do đặc thù khá tự do nên bài hát nói thích hợp với việc diễn đạt những xúc cảm can đảm và mạnh mẽ, khoáng đạt, phóng túng như lối sống ngất ngưởng .Bài rèn luyện trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1Theo anh ( chị ), so với Bài ca cảnh sắc Hương Sơn ( bài đọc thêm, trang 50 ), Bài ca ngất ngưởng có sự độc lạ gì về mặt từ ngữ ?
Trả lời
Bài ca cảnh sắc Hương Sơn và Bài ca ngất ngưởng đều làm theo thể hát nói tuy nhiên vẫn có những sự độc lạ về mặt từ ngữ. Sự độc lạ ấy được biểu lộ ở :- Ngôn ngữ của Bài ca ngất ngưởng vừa tương thích với nội dung, vừa tương thích với phong thái của Nguyễn Công Trứ. Nó phóng khoáng, tự do, có chút ngạo nghễ. Vì kể về mình nên những từ ngữ gắn liền với những chiến công, cách sống của Nguyễn Công Trứ, đặc biệt quan trọng là lối liệt kê : khi … khi … ; lúc … lúc … Các từ ngữ đều bộc lộ được cách nói ngông nghênh, bất cần khinh bạc của nhà thơ .- Ngôn ngữ của Bài ca cảnh sắc Hương Sơn nhẹ nhàng, thấm đẫm ý vị thiền và niềm mê hồn cảnh sắc vạn vật thiên nhiên quốc gia. Do ngợi ca về vẻ đẹp của quốc gia nên Chu Mạnh Trinh sử dụng cách nói so sánh, nhân hóa, góp thêm phần khắc họa vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên. Tác giả đã dùng nhiều từ chỉ, trỏ kia … này ….=> Sự khác nhau trong cách sử dụng từ ngữ đó chính là do sự khác nhau trong xúc cảm của hai bài thơ, đồng thời còn là do đặc thù ngôn từ của từng cá thể .
Soạn bài Bài ca ngất ngưởng Nâng cao
Nội dung soạn bài Bài ca ngất ngưởng chương trình nâng cao cho những em học sinh học chương trình cơ bản tìm hiểu thêm, lan rộng ra kỹ năng và kiến thức, và những em học sinh học chương trình nâng cao thuận tiện nắm được những ý chính trong bài học kinh nghiệm .Câu 1 : Nêu ấn tượng chung của anh ( chị ) về con người tác giả bộc lộ qua bài thơ .
Trả lời
Ấn tượng chung về con người tác giả bộc lộ qua bài thơ :Đây là một con người có tài năng, tích cực nhập thế, hết lòng lo cho nước cho dân .Là người giữ đúng nghĩa vua tôi, hoàn thành xong tốt toàn bộ những công vị được gian .Là một người có đậm chất ngầu, bản lĩnh .Câu 2 : Liệt kê những từ, cụm từ mang đặc thù tự xưng của tác giả. Nhận xét về cách tự xưng ấy .
Trả lời
Những từ, cụm từ mang đặc thù tự xưng của tác giả : ông Hi Văn, Thủ khoa, Tham tán, Tổng đốc Đông, ông, tay kiếm cung, ông ngất ngưởng .Thông qua những từ và cụm từ mang đặc thù tự xưng này cho thấy Nguyễn Công Trứ đã ý thức rất rõ về cái tôi, về kĩ năng và vị thế xã hội của bản thân mình .Câu 3 : Tìm hiểu ý nghĩa của từ ngất ngưởng trong bài thơ ( chú ý quan tâm số lần Open cùng vị trí mà từ này đặt vào, so sánh nghĩa từ trong từ điển với nghĩa từ toát lên trong tác phẩm .( Các em tìm hiểu thêm câu vấn đáp cho bài 1 trang 39 SGK Ngữ văn 11 chương trình cơ bản để vấn đáp thắc mắc này. )Câu 4 : Làm rõ phong thái sống, thái độ sống của tác giả biểu lộ trong bài thơ, từ câu 9 đến câu 19. Những thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ gì đã được vận dụng ở đây ?
Trả lời
Sau khi từ quan, Nguyễn Công Trứ chọn cách về sống ẩn dật tại quê nhà. Tại đây ông theo thú hát ả đào, sống phóng túng .Những thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ được sử dụng : phép liệt kê, điệp từ .Câu 5 : Theo anh ( chị ), giữa lối sống ngất ngưởng với tâm niệm “ Nghĩa vua tôi cho vẹn đạo sơ chung ” có gì xích míc ?
Trả lời
Giữa lối sống ngất ngưởng và đạo vua tôi không có sự xích míc bởi khi làm quan Nguyễn Công Trứ đã làm quan và triển khai xong tốt toàn bộ những việc làm của mình .Câu 6 : Nêu cảm nghĩ về ý vị của những khẩu ngữ mà nhà thơ đã đưa vào tác phẩm ?
Trả lời
Những khẩu ngữ được nhà thơ đưa vào tác phẩm tạo nên sự phóng khoáng, không gò bó, thoát ra khỏi những khuôn khổ của những chuẩn mực đã có sẵn, từ đó góp thêm phần tạo nên những ngông cho tác giả .Ngoài nội dung chính phải chuẩn bị sẵn sàng trước khi tới lớp là việc vấn đáp những câu hỏi Hướng dẫn học bài, những em học viên cũng cần chuẩn bị sẵn sàng trước phần nội dung về tác giả, tác phẩm để hoàn toàn có thể vấn đáp tốt những câu hỏi của thầy cô khi giảng bài về phần kiến thức và kỹ năng này. Đọc tài liệu đã tổng hợp những nội dung chính về tác giả, tác phẩm Bài ca ngất ngưởng – Nguyễn Công Trứ cho những em tìm hiểu thêm dưới đây .
Tác giả, tác phẩm Bài ca ngất ngưởng
Tác giả Nguyễn Công Trứ- Nguyễn Công Trứ ( 1778 – 1858 ), biệt hiệu là Hi Văn xuất thân trong một mái ấm gia đình Nho học .- Ông là người có tài, thi đỗ, làm quan, lập nhiều công cho nhà Nguyễn, đặc biệt quan trọng là lập những huyện mới như Kim Sơn, Tiền Hải nhưng con đường làm quan không bằng phẳng, thăng chức và giáng chức thất thường. Tuy nhiên, trong thực trạng đó ông vẫn có thái độ ngông nghênh, coi thường .- Nguyễn Công Trứ sáng tác hầu hết bằng chữ Nôm, thể loại ưa thích của ông là hát nói. Ông là người tiên phong đã đem đến cho thể loại này một nội dung tương thích với công dụng và cấu trúc của nó .Tác phẩm Bài ca ngất ngưởng
– Bài ca ngất ngưởng được Nguyễn Công Trứ viết sau năm 1848 – năm ông cáo quan về hưu.
– Hoàn cảnh ra đời: Bài ca ngất ngưởng được tác giả sáng tác sau khoảng thời gian ông cáo quan về quê (năm 1848). Tác phẩm được viết theo thể hát nói để gửi gắm những nỗi lòng, tâm sự của tác giả về cuộc đời làm quan; khẳng định bản lĩnh cũng như triết lí sống đầy nhân văn.
– Thể loại: Bài ca ngất ngưởng thuộc thể loại hát nói
– Nội dung chính: Bài hát nói thể hiện phong cách sống ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ, thể hiện bản lĩnh cá nhân, phong thái của riêng ông trước cuộc sống.
– Bố cục: Bố cục Bài ca ngất ngưởng gồm 3 phần
+ 6 câu đầu : Ngất ngưởng trên hành trình dài hoạn lộ+ 10 câu tiếp : Ngất ngưởng khi về hưu+ 3 câu cuối : Tuyên ngôn chứng minh và khẳng định đậm cá tính
Tổng kết kim chỉ nan
Ghi nhớ
- Ngất ngưởng là cách Nguyễn Công Trứ thể hiện bản lĩnh cá nhân trong cuộc sống. Bài ca ngất ngưởng như một bảng tổng kết cuộc đời của tác giả với những sự “ngất ngưởng” của mình.
- Hát nói là thể loại tổng hợp giữa ca nhạc và thơ, có tính chất tự do phóng khoáng thích hợp với việc thể hiện con người cá nhân.
Ý nghĩa nhan đề Bài ca ngất ngưởngNhan đề ” Bài ca ngất ngưởng ” của Nguyễn Công Trứ- Bài ca : Bài thơ được viết theo thể loại hát nói, là thể tổng hợp giữa ca nhạc và thơ, có đặc thù tự do thích hợp với việc bộc lộ con người cá thể .- Từ “ ngất ngưởng ” : thế cao chênh vênh, không vững, nghiêng ngã, tư thế, thái độ cách sống ngang tàng, vượt thế tục của con người .=> Thể hiện cái hình dáng của một niềm tin ngạo nghễ, tự coi mình, hơn người, trên thiên hạ. Đây cũng là tư thế chung của toàn bài. Từ đó chứng minh và khẳng định cách sống tự do của bậc tài tử giàu sang, không ngần ngại chứng minh và khẳng định đậm chất ngầu của mình. Thái độ sống ngất ngưỡng đầy thử thách trước những tôn ti phép tắc khắc kỉ của xã hội phong kiến .Giá trị nội dung và giá trị thẩm mỹ và nghệ thuậtGiá trị nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật của Bài ca ngất ngưởng gồm có :
– Giá trị nội dung
Qua thái độ Ngất ngưởng, tác giả muốn bộc lộ một phong thái sống tốt đẹp, một bản lĩnh cá thể của mình trong khuôn khổ của xã hội phong kiến chuyên chế : Hết lòng vì vua, vì nước, mặc kệ hết những được – mất, những lời khen – chê ở đời .Đồng thời, bài thơ cũng cho người đọc thấy được sự tự ý thức của tác giả về giá trị của bản thân mình : kĩ năng, vị thế, phẩm chất – một con người toàn tài với những giá trị mà không phải ai cũng có được .
– Giá trị nghệ thuật
Đây là tác phẩm được viết theo thể loại hát nói, với lối tự thuật, có hình thức tự do, phóng khoáng, đặc biệt quan trọng là tự do về vần, nhịp thích hợp với việc bộc lộ con người cá thể .Bài thơ có sự phối hợp hài hòa giữa mạng lưới hệ thống từ ngữ Hán Việt với từ ngữ Nôm thông dụng trong đời sống hàng ngày .
=> Nguyễn Công Trứ là người đầu tiên có công đem đến cho hát nói một nội dung phù hợp với chức năng và cấu trúc của nó.
Xem thêm: Sơ đồ tư duy Bài ca ngất ngưởng
– / –
Với toàn bộ nội dung phía trên từ kiến thức cơ bản tới kiến thức mở rộng, hi vọng các em sẽ chọn lọc được những nội dung phù hợp để chuẩn bị phần soạn bài Bài ca ngất ngưởng hoàn hảo nhất trước khi tới lớp.
