Gà Chín Cựa – Truyền Thuyết Gà 9 Cựa Từ Thời Vua Hùng Vương

Gà chín cựa cái tên khá quen thuộc với hầu hết tất cả mọi người khi xuất hiện trong truyện Sơn Tinh Thủy Tinh. Tuy quen thuộc nhưng dám chắc nhiều người còn khá băn khoăn và chưa biết giống gà này có thật hay không? Vì thế mà những hình ảnh hiếm hoi về giống gà này không nhiều. Bài viết dưới đây của Minh Gà Chọi sẽ cung cấp thêm một số thông tin cho các bác về nguồn gốc của chú gà này.

Gà Chín Cựa là gì?

Gà Chín Cựa là những chú gà có đầy đủ 9 chân, cựa trên 2 đôi chân của mình. Đây là giống gà huyền thoại xuất hiện trong lần thách cưới của vua Hùng Vương thứ 18 đối với Sơn Tinh và Thủy Tinh. Trong số những đồ vật thách cưới bao gồm “Voi 9 ngà, gà 9 cựa, ngựa chín hồng mao”. Và chỉ duy nhất Sơn Tinh có thể đáp ứng được những yêu cầu sính lễ này và đã lấy được Mị Nương.

Gà 9 cựa Phú Thọ là dòng gà ở 2 chân lên 9 cựa như hình.
Gà 9 cựa Phú Thọ là dòng gà ở 2 chân lên 9 cựa như hình.

Gà chín cựa ở đâu?

Nói thật nhiều người vẫn chưa biết gà 9 cựa ở đâu và liệu chúng có thực sự tồn tại hây không? Xin khẳng định là giống nầy là hoàn toàn có thật. Tuy nhiên số lượng của chúng còn rất ít hiện nay.

Gà 9 cựa thuộc vườn quốc gia Xuân Sơn - Tân Sơn - Phú Thọ.
Gà 9 cựa thuộc vườn quốc gia Xuân Sơn – Tân Sơn – Phú Thọ.

Gà 9 cựa ở xã miền núi Xuân Sơn ( Vườn quốc gia Xuân Sơn) – Tân Sơn – thuộc tỉnh Phú Thọ. Chúng được đồng bào người Dao nuôi nhốt, thuần dưỡng từ rất lâu đời. Do quá cách biệt về vị trí địa lý và giao thông không thuận lợi nên hầu như rất ít người biết tới giống gà này tại đây. Chúng chỉ được biết tới trong khoảng 20 năm trở lại đây khi có 1 con đường quốc lộ chạy qua khu vực này.

Hình ảnh các cựa gà của dòng gà 9 cựa Phú Thọ.
Hình ảnh các cựa gà của dòng gà 9 cựa Phú Thọ.

Ngoài ra còn 1 nơi khác nuôi dòng gà này nhưng không nổi tiếng bằng đó là xã Mẫu Sơn của huyện Lộc Bình tỉnh Lạng Sơn. Hình như do người Mường nuôi thì phải!

Nguồn gốc gà 9 cựa

Đây là một giống gà rừng địa phương được người Dao tại Bản Cõi thuần hóa và nuôi dưỡng. Về ngoại hình chúng khá giống với những chú gà ta , gà ri thông thường. Điểm khác biệt duy nhất chính là 2 chân của gà xuất hiện từ 8-9 cựa. Đây chính là đặc điểm tạo nên sự quý hiếm và độc đáo của giống gà này.

Nguồn gốc của dòng gà chín cựa Tân SƠn chính là dòng gà rừng của khu vực này.
Nguồn gốc của dòng gà chín cựa Tân SƠn chính là dòng gà rừng của khu vực này.

Từ xa xưa thì những con gà rừng đã được đồng bào nơi đây bẫy được và thuần hóa. Chúng được nuôi như những gia cầm thông thường của người dân Việt Nam. Tuy nhiên thay vì nuôi nhốt thì chúng được nuôi theo kiểu bán hoang dã. Tức là chúng chỉ quanh quẩn ở khu vực vườn nhà khi cho ăn và khi trời tối. Thời gian còn lại chúng giành lên rừng để kiếm ăn. Gà trống dẫn theo gà mái mẹ và gà con lang thang trên rừng. Vì thế mà khả năng sống sót của gà con cũng không cao nên số lượng còn lại khá ít.

Đặc điểm gà chín cựa

Bên dưới đây là những đặc điểm của dòng gà 9 cựa này. Những đặc điểm về ngoại hình, tính cách và sự sinh trưởng và phát triển của dòng gà này trên thị trường hiện nay.

Tính tình

Chúng rất thông minh và tinh ranh khi ngày lên rừng kiếm ăn còn tối về ngủ trên sàn hoặc trên cây. Những bà con nuôi gà 9 cựa ở Phú Thọ cũng sử dụng chúng để thay thế cho chó khi trông nhà. Bởi sự tinh ranh, nhanh nhẹn và linh hoạt.

Dáng vẻ bề ngoài

Dáng vẻ chắc chắn khỏe mạnh khi chúng xuất thân là giống gà rừng. Ngực nở, đuôi cong dáng đứng thẳng do cần phải quan sát và phòng vệ các yếu tố nguy hiểm từ thiên nhiên. Kích thước nhỏ nhắn phù hợp trong việc sinh sống trong rừng khi cần phải lách qua những tán cây, bụi cỏ một cách nhanh chóng. Không có gì khác biệt so với những gà ta, gà ri.

hình ảnh gà 9 cựa
Dáng vẻ của chúng không khác gà ri, gà ta là mấy.

Trọng lượng

Do được nuôi theo kiểu bán hoang dã nên trọng lượng của chúng chỉ khoảng từ 2kg – 2,5kg. Nuôi khá lâu lớn do không sử dụng cám công nghiệp. Khi gà bắt đầu 5-6 tháng tuổi thì bắt đầu quá trình sinh trưởng, ra lông, dậy thì. Chúng bắt đầu học gáy để tìm kiếm bạn tình và thể hiện bản thân mình. Đặc biệt là những con gà trống của cả đàn luôn ở vị trí cao nhất.

Khi được 5-6 tháng tuổi thì gà trống xấp xỉ 1kg còn gà mái được khoảng 7-8 lạng. Không chỉ gà trống mà cả gà mái cũng bắt đầu có hiện tượng nhảy ổ, đẻ trứng duy trì nòi giống.

Khả năng bay lượn tốt

Chúng rất nhanh nhạy và tinh ranh. Vì là giống gà rừng nên chúng có thể bay từ khoảng 600-800m do sải cánh dài cùng cặp chân cực chắc. Đây là điều dễ hiểu đối với các giống gà rừng, gà tre. Khả năng bay lượn này sẽ hạn chế những kẻ thù trong thiên nhiên và có thể chậy trốn một cách nhanh nhất.

Sức chiến đấu

Tiếng gáy rất vang của giống gà rừng. Đây là đồng hồ báo thức của nhiều người dân thời xa xưa. Những người dân tại đây cho rằng chúng chiến đấu rất hiếu chiến, rai sức giống gà đòn. Vì thế mà chúng không ngán đối thủ nào trong dòng gà của mình. Có thể chiến đấu tới chết giống gà chọi.

Cận cảnh cựa của dòng gà Phú Thọ này.
Cận cảnh cựa của dòng gà Phú Thọ này.

Chân gà 9 cựa

Gà chín cựa có đặc điểm quan trọng nhất chính là đôi chân của mình. Ngay từ gà con mới nở thì đôi chân của chúng đã xuất hiện 3 cựa trên chân của mình. 1 cựa nhọn và dài sẽ mọc sau khi quá trình lớn lên sau này.

Số lượng gà 9 cựa không nhiều và thông thường chỉ có gà 8 cựa. Theo như một số tài liệu thì 10.000 gà con nở mới có thể cho ra 1 gà con 9 cựa mà thôi.

Sinh sản

Khi gà mái được 5-6 tháng tuổi và trọng lượng 7-8 kg thì bắt đầu nhảy ổ đẻ trứng. Mỗi lứa chúng sinh ra khoảng 13-15 trứng. Tuy nhiên tỉ lệ nở lại rất thấp khi được khoảng từ 5-6 trứng. Tức là tỉ lệ gà con nở thành công chỉ khoảng 50%.

Gà chín cựa ở Phú Thọ nuôi khó không?

Xuất thân từ dòng gà rừng nên việc nuôi dưỡng chúng không hề khó. Hơn nữa chúng lại là dòng gà bản địa nên sức sống, sinh trưởng và bản năng sinh tồn cực tốt. Quá trình nuôi gà 9 cựa của những người dân tộc nơi đây khá là dễ. Sáng ra cho gà ăn xong thả rông cho chúng lên rừng kiếm ăn thêm. Ở đó chúng sẽ ăn các loại giun, dế hoặc các loại thực vật khác. Tối đến chúng tự biết tìm đường về và thường ngủ trên cây.

gà chín cựa khó nuôi không?
Dòng gà truyền thuyết Sơn Tinh Thuỷ Tinh khá dễ nuôi do có sức chịu đựng tốt.

Vì thế nếu các bác muốn mua gà chín cựa giống về nuôi thì không cần lo lắng. Chúng rất dễ sống và tương đối khỏe mạnh nên cũng chống chọi tốt với đa số các loại bện trên gà thông thường. Chỉ duy nhất một lý do đó là tỉ lệ ấp nở thấp của dòng gà này nên số lượng không nhiều.

Tình trạng gà chín cựa hiện nay

Số lượng gà chín cựa Tân Sơn Phú Thọ không nhiều. Số lượng chỉ khoảng tầm 2000 con được bà con nông dân ở đây nuôi. Do cách biệt với thế giới bên ngoài khá nhiều nên thông tin, giá cả, cách nuôi dưỡng cũng khá ít. Bà con nơi đây không biết được giá trị của dòng gà này nên cũng không có chủ trương hay phương hướng nuôi kinh doanh.

gà chín cựa phu tho
Cận cảnh những cựa của dòng gà Xuân Sơn Tân Sơn Phú Thọ

Tuy nhiên thông tin đáng mừng là Đảng và nhà nước cũng đã có nhiều chỉ thị, thông báo để nhân giống và lưu giữ nguồn gen quý của loài gà này. Cũng khá nhiều trang trại gà 9 cựa giống mọc lên đáp ứng nhu cầu nuôi và nhân giống. Vì thế mà số lượng của chúng ngày một tăng lên.

Nguyên nhân gà chín cựa Phú Thọ nổi tiếng

Không chỉ là dòng gà xuất hiện trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh. Chúng còn nhiều lý do khác để mức giá của chúng cao hơn thông thường.

Xuất hiện trong truyền thuyết kén rể vua Hùng

Nguyên nhân đầu tiên chính là lý do này. Do quá nổi tiếng nên mức giá của chúng cũng khác so với gà thông thường. Thậm chí nhiều người còn không biết sự tồn tại của chúng trong tự nhiên như thế nào.

Độc đáo quý hiếm

Gà chín cựa Tân Sơn Phú Thọ là giống gà cực kỳ độc đáo. Cùng với dòng gà Đông Tảo, Gà Hồ… là những dòng gà bản địa độc đáo và quý hiếm của Việt Nam. Nếu gà ĐÔng Tảo có chân to thì gà 9 cựa có 9 cựa 2 chân. Vì thế mà để làm cảnh hoặc thịt đều rất được.

gà chín cựa mua ở đâu
Ít có dòng gà nào có nhiều cựa, chân như dòng gà này.

Chất lượng thịt ngon

Với việc nuôi bán hoang dã và không sử dụng cám công nghiệp nên chất lượng thịt của chúng rất ngon. Ăn những trái cây, côn trùng, ngũ cốc trên rừng và không dùng chất thức ăn công nghiệp nên thịt rai chắc và thơm. Tuy nhiên nếu nuôi bằng phương pháp công nghiệp có thể chất lượng thịt không bằng.

Số lượng ít

Tỉ lệ nở thấp và sinh tồn trong thiên nhiên không nhiều nên số lượng gà chín cựa Phú Thọ chỉ còn lại khoảng 2000 con. Đây là con số chỉ tính riêng tại Xuân Sơn – Tân Sơn – Phú Thọ. Vì thế mà mức giá của chúng cũng cao hơn bình thường. Gà thông thường chỉ có 8 cựa và số lượng gà 9 cựa cực ít.

Đa chức năng

Với gà chín cựa Phú Thọ thì có thể làm gà thịt nuôi dạng lấy thịt hoặc làm gà cảnh. Ngoài ra chúng cũng có thể nuôi làm quà tặng độc đáo giống gà Đông Tảo. Sử dụng đa dạng các chức năng nên chúng khá tiện dụng.

Có thể nuôi gà chín cựa Phú Thọ để làm cảnh, thịt hoặc quà biếu.
Có thể nuôi gà chín cựa Phú Thọ để làm cảnh, thịt hoặc quà biếu.

Vì sao số lượng gà 9 cựa không nhiều?

Không phải ngẫu nhiên mà số lượng của chúng không nhiều. Dưới đây là những lý do được suy ra bởi Minh Gà Chọi.

Phụ thuộc tự nhiên

Bà con dân tộc nuôi đa phần là bán hoang dã và phụ thuộc vào tự nhiên. Không phòng thuốc thang gì cả. Hơn nữa để chúng tự do lên rừng kiếm ăn nên số lượng chết cũng khá nhiều. Nếu được nuôi quây trong khu vườn giống gà thả vườn thì có lẽ sẽ khắc phục được tình trạng này.

Tỉ lệ ấp nở kém

Gà 9 cựa Phú Thọ chỉ đẻ 13-15 quả trứng nhưng lại nở khoảng 5-7 quả là quá thấp. Vì thế mà số lượng của chúng cũng không thể tăng lên một cách rõ rệt. Nếu có thể làm tăng tỉ lệ ấp nở thì việc duy trì đàn sẽ dễ hơn.

Tỉ lệ ấp nở của gà 9 cựa khá kém.
Tỉ lệ ấp nở của gà 9 cựa khá kém.

Khó lai giống với các dòng gà khác

Với đặc trưng gà 9 cựa nên khi đạp mái sẽ gây đau đớn cho gà mái dòng khác. Vì thế hầu như gà 9 cựa là thuần chủng theo suy nghĩ của mình. Khi gây đau đớn thì gà mái không chịu cho gà trống đạp. Chỉ những gà mái cùng loại mới chịu được.

Bất lợi của số lượng cựa

Nói là gà chín cựa nhưng thực tế đa phần là gà 8 cựa. Số lượng gà 9 cựa tỉ lệ chưa tới 1%. Hơn nữa với số lượng cựa nhiều nên việc chúng bị mắc chân vào cỏ, cây không thoát ra được mà bị chết là rất nhiều.

Kỹ thuật nuôi lạc hậu

Những người nông dân không hề có kỹ thuật nuôi mà họ dựa vào kinh nghiệm. Vì thế mà mỗi gia đình chỉ nuôi từ 1-2 con chơi mà thôi. Nếu áp dụng khoa học, kỹ thuật, chọn giống có thể cải thiện được số lượng gà 9 cựa giống thuần chủng.

nuôi gà chín cựa
Kỹ thuật nuôi của người bản địa, người dân tộc Dao khá lạc hậu nên hầu như không thể phát triển số lượng được.

Bị thu mua nhiều

Hiện nay có khá nhiều khách du lịch lên đây và tìm mua gà chín cựa ở Phú Thọ giống. Vì thế mà bà con nơi đây bán luôn dẫn tới số lượng gà 9 cựa thuần chủng ít đi. Số lượng nhân giống không kịp đủ số lượng bán.

Gà chín cựa giá bao nhiêu?

Do số lượng ít và chất lượng thịt ngon nên giá của chúng khá cao. Giá bán thông thường của gà 9 cựa Phú Thọ khoảng từ 300-450.000 đồng/kg. Có những cặp gà chín cựa đầy đủ cựa lên tới 30 triệu. Vào những dịp lễ tết thì mức giá có thể cao hơn do nhu cầu lớn. Người ta mua làm thịt, quà tặng biếu bạn bè, người thân của mình.

giá gà chín cựa bao nhiêu
Mức giá gà chín cựa khoảng 250-400.000 đồng/kg. Vào dịp lễ tết con số này có thể tăng lên.

Như vậy mỗi con gà chín cựa ở Phú Thọ có giá khoảng 1,5 – 2 triệu đồng/con. Tương ứng theo trọng lượng của chúng mà mức giá có thể thay đổi.

Gà 9 cựa giống có giá khoảng 250.000đ/con. Tùy từng thời điểm và nhà cung cấp giống khác nhau mà giá bán cũng khác nhau. Nếu khách hàng chọn mua số lượng lớn thì mức giá cũng có thể rẻ hơn đôi chút.

Gà chín cựa giống mua ở đâu?

Hiện nay thì tìm địa chỉ mua gà chín cựa giống thuần chủng khá khó. Bởi do số lượng lai tạp nhiều và không rõ nguồn gốc. Hơn thế nữa việc lựa chọn giống thuần chủng là khó bởi chúng ta không có công trình nghiên cứu kiểu gen của chúng. Dưới đây là 2 gợi ý khi tìm mua gà chín cựa giống Phú Thọ

Tới trực tiếp Xuân Sơn – Phú Thọ để mua

Đây là một phương án tối ưu cho những ai vừa thích đi chơi, vừa thích đi mua gà. Nằm trong khu vực vườn quốc gia Xuân Sơn nên có thể vào đây chơi kết hợp tìm mua gà 9 cựa giống thuần chủng. Nhờ kinh nghiệm chọn giống có thể tùy ý đàm phán giá bán và trọng lượng. Hên xui có thể mua được gà giống bố mẹ chất lượng tốt.

Gà chín cựa Dabaco

Dabaco là đơn vị chuyên kinh doanh con giống hàng đầu Việt Nam. Vì thế các bác cũng có thể tham khảo mua con giống tại đây. Ưu điểm chất lượng đảm bảo được hỗ trợ về kỹ thuật tốt. Vận chuyển lại dễ dàng được bảo hành đầy đủ. Đối với những người ở xa thì lựa chọn mua tại đây cũng khá là hay.

Có gà 9 cựa thuần chủng không?

Gà 9 cựa Phú Thọ không có khái niệm thuần chủng. Bởi chúng ta không có nghiên cứu cấu trúc gen của chúng. Hơn nữa cũng không có bảng tiêu chuẩn của dòng gà này. Vì thế quá trình chọn giống đều dựa vào kinh nghiệm và ngoại hình của chúng. Khi các bạn đi mua gà thì nên nhớ tới điều này để tránh bị lừa.

Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi thì các bác đã có thêm chút kiến thức về gà chín cựa Phú Thọ. Nếu còn cần thêm bất cứ trợ giúp nào khác hãy liên hệ hoặc comment xuống bên dưới nhé.

Xem thêm

Tôi là một người yêu và đam mê gà chọi. Blog này được lập ra với mục đích chia sẻ đam mê với những ai yêu thích gà chọi. Tất cả kinh nghiệm chăm, nuôi gà chọi của tôi đều được cập nhật tại website này. Nếu thấy hữu ích hãy bấm like và theo dõi tôi nhé. Cám ơn các bạn!